Bayani sa Kahirapan

Pagdating niya mula sa ilog,
sunong ang mabangong labada
at bitbit ang timbang  may bakasel
at susong kabalyada;
ang kutis niya ay mamula-mula
dahil sa init ng maghapong pagkababad
sa ilog na hanggang tuhod.

Inasikaso agad niya ang aming hapunan,
hinarap ang abo at tungko ng kalan;
habang kaming mga bata’y nakatanghod
nag-iintay na main-in ang kanin
at maluto ang inabraw
na may sahog pang tinapa sa ibabaw.

Bunso nami’y nakahapon sa dulang,
ang isa nama’y nagngangakngak
at ang isa pa’y natutulog pa sa duyan.

Nang maluto ang hapunang inaasam
mga siko nami’y nag-umpugan
sa pag-aagawan sa tabong hinawan;
pabilisan sa pagdumog sa hapag,
at sa wakas nakaraos, masaganang hapunan.

Sa gabing pisak sa dilim,
may ilaw kaming makulimlim;
maririnig ang lagitik ng tumba-tumbang magiting
umuugoy habang tatlo kaming nakahapon
sa kandungan ng inang malalim ang panimdim.

Wala kami noong mapaglaruan
o librong mabasa man lamang
o kahit musikang kahong pang-aliw;
tanging kuwento tungkol sa amat
ang sa ami’y panglibang.

Makikilatis sa mga mata ni ina
ang layo ng pag-iisip sa mga gastusin – matrikula
at iba pang gastos sa eskuwela at pagkain.
Sa mga pisngi niyang matatalim,
sa malalalim na mga mata,
mababakas ang puyat at ang pagod
sa paggiling ng bigas,
sa pagdangdang ng dahon ng saging,
at sa paghahalo ng biko
at pagluluto ng bibingka.

Sa ganito niya kami idinaos,
pinag-aral kahit kapos na kapos.
Wala siyang patid sa pagsusunong ng bilao
upang itinda ang mga kakaning
magdamag na niluto;
kinabukasan, halos walang tulog
nakapatalan sa ulo ang mga paninda
kumakampay ang mga braso habang naglalakad
papunta sa eskuwelahan at munisipyo.

Kaming mga paslit maiiwan sa tahanan,
mag-iintay sa sa kanyang pagbabalik;
at sa kanyang pagdating,
pupupugin kami ng halik at pananabik.

Si ina, magiting na inang walang bisyo,
walang ibang laman ang dibdib
kundi ang hangaring maitaguyod
at mabuhay nang marangal kaming mga anak.

Walang kaparis, isang uliran
buong tapang na lumaban sa kahirapan,
Ina, bayani ng aming buhay.

1 comment: